02.04.2021
2 сәуір- Бүкіләлемдік аутизм жайлы ақпарат тарату күні.
Аутизм-адамның қалыптасуына, танымдық процестеріне, әлеуметтік дағдылары мен мінез-құлқына қатты әсер ететін дамудың бұзылуы. Бұл бұзушылықтың табиғаты әлі де даулы.
Аутизмнің алғашқы көріністері үш жасқа дейін ерте жаста байқалады. Аутизмнің негізгі ерекшеліктері ересектерде сақталады, бірақ белгілері жасына қарай ішінара тегістеледі. Аутизмді емдеу мүмкін емес, бірақ болжам әртүрлі болуы мүмкін.
Әр бала ерекше. Бірақ ата-аналарға олардың кішкентайы басқалардан тым өзгеше болып көрінетін жағдайлар болады. Кейде олардың күдіктері негізсіз емес. Балалардың мінез-құлқы мен дамуындағы төмендегі ерекшеліктерге назар аударыңыз:
- көзге қарамайды немесе көп қарай алмайды;
- Өзінің атына жауап бермейді (кейде саңырау сияқты әсер қалдырады);
- басқалармен жансыз заттар сияқты қарым-қатынас жасайды
- ойыншықтарға қызығушылық танытпайды немесе басқа балалар сияқты ойнамайды (заттарды қатарға қояды, машинаның дөңгелектерін немесе конструктордың бөлшектерін айналдырып), сонымен қатар өзінің жұмысына қатты сіңіп кетеді;
- ересектермен және басқа балалармен бірлескен ойындар ойнағанды ұнатпайды, олардың артынан қайталауға және оларға еліктеуге тырыспайды;
- ол бөлменің айналасында мақсатсыз жүре алады, ештеңеге назар аудармай, еш нәрсеге қызығушылық танытпайды
- оны қызықтырған немесе қорқытқан нәрсе туралы әсермен бөліспейді;
- өтініштермен өзі жүгінбейді және басқалардың өтініштерін орындамайды;
- ерекше мінез-құлықпен назар аударады: гиперактивті, әдепсіз, өте шыдамсыз әсер қалдыруы мүмкін;
- дыбыстарға, ауырсынуға, жанасуға, иістерге, жарықтандыруға, талғамға ерекше әсер етеді (тым қатты немесе реакция мүлдем жоқ);
- ересектер үшін түсініксіз себептермен (жылау, қатты айқайлау, өзін және жақындарын тістеу) истерикаға түсуі мүмкін);
- әдеттегі күн тәртібіндегі өзгерістерді ұнатпайды, әдеттегі өмір салтының өзгеруіне нашар қарайды
- сөйлеуді дамытуы қалыптаспаған немесе артта қалады: сөйлеу жоқ (сөйлемейді) немесе аз сөйлейді, сөйлеу пайда болып, жоғалып кетуі мүмкін; ол не айтылғанын түсінбейтіндей әсер қалдырады;
- егер сөйлеу қалыптасқан болса, онда ол ешкімге жүгінбейді; өзімен сөйлеседі, жиі таныс сөз тіркестерін қайталайды (мультфильмдерден, жақындардың сөйлеген сөздерінен), естігенін қайталайды.